5 วิธีดูแลผู้ป่วยหลังผ่าตัดทางกายภาพบำบัดให้ฟื้นตัวเร็ว

เราได้ทราบการเตรียมตัวก่อนผ่าตัดภายหลังการผ่าตัดกันมาแล้ว ส่วนสำคัญในการฟื้นฟู คือ ช่วง 3-6 เดือนหลังจากที่ผ่าตัด หรือที่เรียกว่าช่วง Golden Period ซึ่งจะเป็นเวลาทองที่ร่างกายจะฟื้นฟูได้ดี ดังนั้นจึงไม่ควรพลาดบทความนี้ค่ะ

หลังการผ่าตัดอาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนได้ เช่น บวม (pitting edema) ปอดแฟบ (lung atelectasis) กล้ามเนื้ออ่อนแรง (muscle weakness) เนื่องจากนอนเป็นเวลานาน ข้อติด (joint stiffness) เป็นต้น

ซึ่งถ้าหากผู้ป่วยมีความรู้ในการดูแลตนเองหลังการผ่าตัดอย่างถูกต้อง จะช่วยลดโอกาส เกิดภาวะแทรกซ้อนและทำให้ผู้ป่วยฟื้นตัวเร็วขึ้นอีกด้วย หรือในบางรายที่ไม่มั่นใจในการทำกายภาพบำบัดนี้ด้วยตนเอง อาจจะต้องปรึกษาแพทย์และนักกายภาพบำบัดที่เชี่ยวชาญค่ะ

การดูแลหลังการผ่าตัดทางกายภาพบำบัด

• ให้ผู้ป่วยหายใจเข้าออกช้าๆ โดยที่หายใจเข้าทางจมูกท้องป่อง
• หายใจออก ทางปากโดยห่อริมฝีปากค่อยๆปล่อยลมออกช้าๆ ท้องแฟบ
  
• โดยทำ 5 ครั้ง ทุกๆ 1 ชั่วโมง ถ้ามีอาการวิงเวียนศีรษะให้หยุดทำทันที

2. การฝึกไออย่างมีประสิทธิภาพ (Coughing/Huffing technique) เพื่อกำจัดเสมหะ
วิธีการ

• ในกรณีที่มีแผลผ่าตัด ให้ใช้มือ 2 ข้างกดแผล อาจใช้ผ้าขนหนูรองหลัง
• จากนั้นให้หายใจเข้าออกตามข้อ 1 เป็นจำนวน 3 ครั้ง
• ในครั้งที่ 4 ให้หายใจเข้าลึกๆ กลั้นไว้ประมาณ 3 วินาที
• จากนั้นกดแผลร่วมกับไอหรือกระแอมออกมา เพื่อขับเสมหะที่คั่งค้าง

3. การลดอาการบวมบริเวณมือและเท้า (Pumping exercise)
วิธีการ

• ให้ผู้ป่วยยกเท้าสูงแล้วกระดกปลายเท้าขึ้นลง
  
• กำมือแบมือ สลับกัน

• ให้ผู้ป่วยเคลื่อนไหวข้อต่อด้วยตัวเองทุกข้อต่อของแขนและขาทำ 10 ครั้ง/เซต ทำ 3 เซต/วัน

• ซึ่งภายหลังการผ่าตัดผู้ป่วยอาจมีอาการปวดร่วมด้วย ให้ผู้ป่วยทำเท่าที่ไหว

5. การจัดท่าทาง (Positioning) ให้ถูกต้องหลังการผ่าตัด

ซึ่งหลังการผ่าตัดผู้ป่วยควรจัดท่าทางให้เหมาะสม ในส่วนนี้อาจต้องขอคำปรึกษาจากแพทย์หรือนักกายภาพบำบัด